1. Τα καταστήματα και εργαστήρια τροφίμων ή ποτών θα έχουν αποθήκη, ανάλογου με το μέγεθος και το είδος τούτων εμβαδού, προοριζόμενη για τη φύλαξη αποκλειστικά τροφίμων ή ποτών. Αντικείμενα άσχετα με τα τρόφιμα, όπως είναι τα σκεύη και όργανα καθαρισμού των χώρων, μεταχειρισμένα είδη συσκευασίας κλπ., τα οποία είναι δυνατό να μολύνουν ή να ρυπάνουν τα τρόφιμα, θα τοποθετούνται σε ιδιαίτερους χώρους απομονωμένους από τα τρόφιμα έστω και με ξύλινο χώρισμα. Εξαιρούνται από την υποχρέωση να διαθέτουν αποθήκη τροφίμων και ποτών ορισμένα καταστήματα, εφόσον τούτο αναφέρεται ρητώς στις ειδικές διατάξεις της παρούσας ή άλλης Υγειονομικής Διατάξεως. 2. Οι ανωτέρω αποθήκες θα χωρίζονται από τους άλλους χώρους με τοίχους, θα αερίζονται και φωτίζονται επαρκώς και δεν θα έχουν υγρασία. Η κατασκευή τους θα είναι τέτοια, ώστε να αποκλείεται η είσοδος ποντικών και βλαβερών εντόμων και η δημιουργία εστιών αναπτύξεως αυτών. Αναλυτικότερα: α. Το δάπεδο θα καλύπτεται καθολικά από συνεχές και αδιαπότιστο, λείο και μη εύθριπτο υλικό, με κατάλληλες κλίσεις προς φρεάτια δαπέδου εφοδιασμένα με σιφώνια, για τον εύκολο καθαρισμό και ξέπλυμα με νερό. Τα στόμια των φρεατίων τούτων θα καλύπτονται με μεταλλικές σχάρες, τα ανοίγματα των οποίων δεν θα είναι μεγαλύτερα από 5 χλστμ. β. Η οροφή θα είναι κατά προτίμηση από μπετόν. Αν αποθήκη στεγάζεται σε χώρο, που καλύπτεται αμέσως από κεραμωτή ή παρόμοια στέγη, οι εσωτερικές επιφάνειες της στέγης αυτής θα είναι επενδυμένες με σανίδες ή άλλο κατάλληλο και ανθεκτικό υλικό, μεταξύ δε αυτής και των τοίχων δεν θα υπάρχουν ανοίγματα, από τα οποία μπορούν να περάσουν ποντικοί. Στις αποθήκες τροφίμων πρέπει να αποκλείεται η ξύλινη ψευδοροφή, αν πάνω από αυτή δημιουργούνται κενά, τα οποία προσφέρονται για την εγκατάσταση και ανάπτυξη ποντικών. γ. Οι τοίχοι σε ύψος 0,30 μ. από το δάπεδο θα είναι επενδυμένοι με μπετόν πάχους 2 εκτστμ. τουλάχιστον. δ. Οι θύρες στο κάτω μέρος και σε ύψος 0,20 μ. από το δάπεδο θα είναι επενδυμένες με χονδρή λαμαρίνα και θα εφαρμόζουν στο δάπεδο καλά, ώστε να μην αφήνονται ανοίγματα μεγαλύτερα από 5 χλστμ. ε. Στα παράθυρα θα υπάρχει σιρματόπλεγμα Νο 16, το οποίο θα διατηρείται σε ...... κατάσταση. 3. Οι σάκκοι και τα μεγάλα δοχεία, που περιέχουν τρόφιμα, θα τοποθετούνται πάνω σε βάθρα ύψους 0,30 μ. από την επιφάνεια του δαπέδου και σε απόσταση 0,20 μ. από τον τοίχο. Τρόφιμα που περιέχονται σε μικρούς περιέκτες, θα τοποθετούνται σε ράφια. Αν για τη φύλαξη τροφίμων σε χύμα χρησιμοποιούνται ξύλινα κιβώτια, αυτά θα είναι επενδυμένα εσωτερικά με ανοξίδωτη λαμαρίνα και θα κλείνουν ερμητικά. Τα ευαλλοίωτα τρόφιμα θα διατηρούνται σε ψυγεία επαρκούς χωρητικότητας, αναλόγως των αναγκών και της κινήσεως του καταστήματος ή του εργαστηρίου, υπό συνθήκες σταθερής ψύξεως, σύμφωνα με το άρθρο 29 της παρούσας. 4. Αν επιχείρηση διατηρεί αποθήκη τροφίμων έξω από το κατάστημα ή το εργαστήριο της, πρέπει να εφοδιασθεί με ειδική άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας της αποθήκης αυτής, η οποία χορηγείται αρμοδίως, σύμφωνα με τα άρθρα 6, 7, 8, μ9 και 10 της παρούσας, κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Υγειονομικής Επιτροπής ή της Υγειονομικής Υπηρεσίας ότι πληρούνται οι όροι του παρόντος άρθρου. Η τυχόν διατήρηση αποθήκης τροφίμων έξω από το κατάστημα ή το εργαστήριο θα φαίνεται στην άδεια ιδρύσεως και λειτουρίας τούτου, έστω και με μεταγενέστερη εγγραφή, η οποία θα καταχωρείται από την αρμόδια Αστυνομική Αρχή και στην οποία θα αναγράφεται απαραίτητα η διεύθυνση της αποθήκης, ώστε να ενημερώνονται για την ύπαρξη της τα αρμόδια Οργανα υγειονομικού ελέγχου. 6. Γενικά στις αποθήκες τροφίμων και ποτών θα υπάρχει απόλυτη τάξη και καθαριότητα.

Ημ/νία: 23.09.1983
Ημ/νία Ισχύος: 23.09.1983
Λήμματα: Υγειονομικός έλεγχος ,Καταστήματα ,Εργαστήρια ,Τρόφιμα ,Ποτά ,Αποθήκες

1. Στα καταστήματα παρασκευής και προσφοράς φαγητών, γλυκισμάτων ή άλλων παρασκευασμάτων και στα εργαστήρια τροφίμων ή ποτών γενικά θα υπάρχει ιδιαίτερος χώρος ανάλογου προς το είδος και το μέγεθος του καταστήματος ή εργαστηρίου εμβαδού και συγκροτήσεως, στον οποίο θα γίνεται η πλύση των σκευών των χρησιμοποιουμένων για την Παρασκευή ή επεξεργασία ή/και για τη διάθεση των ανωτέρω ειδών. 2. Ο ανωτέρω χώρος θα χωρίζεται από τους άλλους χώρους του καταστήματος ή εργαστηρίου με χώρισμα, τοίχο ή άλλη κατασκευή από ανθεκτικά στην υγρασία υλικά, το οποίο, αν δεν φθάνει μέχρι την οροφή, θα έχει ύψος 2 μ. τουλάχιστον, εκτός αν από τις ειδικές διατάξεις της παρούσας ή άλλης σχετικής Υγειονομικής Διατάξεως, για ορισμένα είδη καταστημάτων ή εργαστηρίων, προβλέπεται η συνύπαρξη του χώρου τούτου με άλλα διαμερίσματα χωρίς διαχωρισμό. Το δάπεδο θα καλύπτεται καθολικά από συνεχές και αδιαπότιστο, λείο και μη εύθριπτο υλικό, με κατάλληλες κλίσεις προς φρεάτιο δαπέδου, εφοδιασμένο με σιφώνι, για τον εύκολο καθαρισμό του και ξέπλυμα με νερό. Επίστρωση του δαπέδου του χώρου τούτου με φύλλα πλαστικής ύλης ή με μουσαμά ή με σανίδες απαγορεύεται. Οι επιφάνειες των τοίχων μέχρι ύψος 1,80 μ. θα είναι επενδυμένες με πλακίδια εφυαλωμένης προρσελάνης ή ελαιοχρωματισμένες, αφού υποστούν την απαραίτητη προεργασία (σπατουλάρισμα κλπ.) για να γίνουν αδιαπότιστες και λείες. Πάνω από το ύψος των 1,80 μ. οι επιφάνειες των τοίχων θα υδροχρωματίζονται. Στην περίπτωση που οι εν λόγω επιφάνειες θα ελαιοχρωματισθούν, τα τμήματα τους, που βρίσκονται πάνω από τους νεροχύτες, θα καλύπτονται απαραίτητα, σε ύψος 0,50 μ., με πλακίδια εφυαλωμένης πορσελάνης ή με πλάκες μαρμάρου ή με ανοξίδωτο χάλυβα. 3. Για την πλύση των σκευών θα υπάρχει σύστημα ανάλογου αριθμού λεκανών, όπως αναλυτικά περιγράφεται κατωτέρω, στο παρόν άρθρο και στα οικεία άρθρα της παρούσας. Οι λεκάνες θα είναι από ανοξίδωτο μέταλλο, χωρίς εσωτερικές γωνίες, και κάθε μια θα φέρει στον πυθμένα οπή, η οποία θα κλείνει με ελαστικό πώμα για την κατακράτηση του νερού ή/και την απομάκρυνση του, όταν αυτή επιβάλεται. Δεν αποκλείεται η χρησιμοποίηση λεκανών από μάρμαρο ή άλλο αδιαπότιστο υλικό, εφόσον θα πληρούν τους περιγραφόμενους ανωτέρω όρους. 4. Με τον όρο "σύστημα πλύσεως σκευών" εννοείται το σύνολο των λεκανών, που βρίσκονται στη σειρά (η μία δίπλα από την άλλη) και προορίζονται για την πλύση ορισμένου είδους σκευών, όπως ειδικά αναφέρεται κατωτέρω στο παρόν άρθρο και στα οικεία άρθρα της παρούσας. Το κάθε σύστημα πλήσεως σκευών θα συνδέεται με την εσωτερική υδραυλική εγκατάσταση αποχετεύσεως του καταστήματος ή εργαστηρίου με παρεμβολή υδραυλικού σίφωνα. 5. Σε κάθε σύστημα πλύσεως σκευών θα υπάρχει εγκατάσταση κρύου και ζεστού νερού με ανάλογο αριθμό ρυθμιζόμενων κρουνών (μπαταρίες), ώστε να είναι δυνατή η παροχή σε όλες τις λεκάνες νερού σε κατάλληλη θερμοκρασία, ανάλογα με το είδος και το βαθμό ρυπάνσεως των σκευών και με τη φάση της διαδικασίας πλύσεως τούτων (για την πρόπλυση σκευών, που έχουν υπολείμματα λίπους, αυτού, κ.τ.όμ. απαιτείται πολύ ζεστό νερό, για το σαπούνισμα τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί νερό σε χαμηλότερη θερμοκρασία, για δε το ξέπλυμα τους αρκετά ζεστό νερό). 6. Για την εξασφάλιση τρεχούμενου ζεστού νερού θα υπάρχει θερμοσίφωνας επαρκούς χωρηττικότητας, εκτός αν το κατάστημα ή εργαστήριο διαθέτει κεντρική εγκατάσταση θερμάνσεως νερού. Ανεξάρτητα από το χρησιμοποιούμενο σύστημα θερμάνσεως νερού, θα υπάρχει και εφεδρικός θερμοσίφωνας (έστω και φορητός ταχυθερμοσίφωνας), για την αντιμετώπιση εκτάκτων περιπτώσεων βλάβης του υπάρχοντος κύριου συστήματος θερμάνσεως νερού. 7. Τα ποτήρια, τα κύπελλα καφέ κ.τ.όμ. θα σαπουνίζονται στην πρώτη λεκάνη διπλού συστήματος πλύσεως σκευών (νεροχύτης με δύο λεκάνες) με ζεστό νερό και σαπούνι ή άλλο κατάλληλο και αποδεκτό από υγειονομικής απόψεως υγρό απορρυπαντικό και ακολούθως θα ξεπλύνονται στη δεύτερη λεκάνη του ίδιου συστήματος με άφθονο τρεχούμενο πολύ ζεστό νερό. Για την πλύση των πιάτων, μαχαιροπήρουνων κλπ. σκευών θα χρησιμοποιείται ιδιαίτερο τριπλό σύστημα (νεροχύτης με τρεις λεκάνες). Τα πιάτα, αφού απαλλαγούν από τα υπολείμματα φαγητών κλπ., καθώς και τα μαχαιροπήρουνα, θα προπλύνονται στην πρώτη λεκάνη με άφθονο πολύ ζεστό νερό και σαπούνι ή άλλο κατάλληλο και αποδεκτό από υγειονομικής απόψεως υγρό απορρυπαντικό, ώστε να διαλυθούν και απομακρυνθούν τα λίπη, οι σάλτσες κ.τ.όμ., και ακολούθως θα σαπουνίζονται στη δεύτερη λεκάνη με ζεστό νερό και θα ξεπλύνονται στην Τρίτη λεκάνη με άφθονο τρεχούμενο πολύ ζεστό νερό. Δεν επιτρέπεται η πλύση σκευών σε κοινό δοχείο («μαστέλλο»), καθώς και η πλύση ποτηριών, κυπέλλων καφέ και παρόμοιων σκευών στο ίδιο σύστημα, στο οποίο πλύνονται και τα σκεύη που έχουν ρυπανθεί με λίπος, σάλτσες, αυγά κ.τ.όμ. πλην των περιπτώσεων, που ρητώς αναφέρονται στα οικεία άρθρα της παρούσας. 8. Τα σκεύη, αφού πλυθούν, θα τοποθετούνται σε ειδικό κλίβανο στεγνώσεως ή, αν δεν υπάρχει τέτοιος κλίβανος, σε ειδική σχάρα για στράγγιση, μετά την οποία θα σφουγγίζονται με καθαρές λευκές ή ανοικτόχρωμες πετσέτες, και ακολούθως θα τοποθετούνται σε κατάλληλες προθήκες ή ερμάρια, για να προστατεύονται από τις σκόνες και άλλες ρυπάνσεις. Οι σχάρες στραγγίσεως σκευών θα είναι κατασκευασμένες από ανοξίδωτο μέταλλο ή πλαστικές. Η χρήση ξύλινων σχαρών, ακόμη και επενδυμένων με μέταλλο, απαγορεύεται. 9. Στα καταστήματα, που είτε υποχρεωτικά, σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις της παρούσας ή άλλων Υγειονομικών Διατάξεων, είτε προαιρετικά, διαθέτουν ηλεκτρικά πλυντρήρια σκευών, πλην του συστήματος πλύσεως των σκευών μαγειρικής ή ζαχαροπλαστικής, που αναφέρεται στην παρ. 10 του παρόντος, θα υπάρχει και ένα τριπλό σύστημα πλύσεως πιάτων, ποτηριών κλπ., για την κάλυψη των αναγκών τους στις περιπτώσεις προσωρινής βλάβης του πλυντηρίου. Μέχρι την αποκατάσταση της λειτουργίας του πλυντηρίου, η οποία πρέπει να γίνει χωρίς καθυστέρηση, τα μεν πιάτα θα πλύνονται κανονικά και στις τρεις λεκάνες του ανωτέρω τριπλού συστήματος, σύμφωνα με την περιγραφόμενη στην παρ. 7 του παρόντος διαδικασία, τα δε ποτήρια, αφού καθαρισθεί καλά το σύστημα, θα σαπουνίζονται στη δεύτερη λεκάνη του και θα ξεπλύνονται στην Τρίτη με άφθονο τρεχούμενο πολύ ζεστό νερό. 10. Στα καταστήματα, που παρασκευάζονται φαγητά, γλυκίσματα κ.τ.όμ. καθώς και στα εργαστήρια τροφίμων ή ποτών γενικά, για την πλύση των σκευών μαγειρικής ή ζαχαροπλαστικής κλπ. θα χρησιμοποιείται ιδιαίτερο διπλό σύστημα με δύο βαθειές λεκάνες από ανοξίδωτο μέταλλο, πλην των καταστημάτων ή εργαστηρίων, για τα οποία οι ειδικές διατάξεις της παρούσας ή άλλης Υγειονομικής Διατάξεως προβλέπουν τη χρήση για τον ανωτέρω σκοπό μιας μόνο βαθειάς λεκάνης.

Ημ/νία: 23.09.1983
Ημ/νία Ισχύος: 23.09.1983
Λήμματα: Υγειονομικός έλεγχος ,Καταστήματα ,Εργαστήρια ,Τρόφιμα ,Ποτά ,Χώροι πλήσεως σκευών

1. Η απαγωγή των καπνών, της αιθάλης και των αερίων καύσεως της καύσιμης ύλης, καθώς και των αερίων και οσμών, που παράγονται κατά την Παρασκευή φαγητών, το ψήσιμο κρέατος κλπ., θα γίνεται πλήρως με ειδικό απορροφητικό σύστημα, ώστε να μη διαχέονται στο περιβάλλον και να μην ενοχλούνται οι πελάτες, οι εργαζόμενοι και οι περίοικοι. Η χοάνη του ανωτέρω απαγωγικού συστήματος θα βρίσκεται πάνω από την εστία πυρός και θα είναι επαρκών διαστάσεων, ώστε να καλύπτεται όλη η επιφάνεια της εστίας. 2. Η απαγωγή των αερίων καύσεως της καύσιμης ύλης, του καπνού κλπ. θα γίνεται μέσω της κεντρικής καπνοδόχου του κτιρίου, άλλως, αν αυτό δεν είναι δυνατό, θα τοποθετούνται ιδιαίτεροι εξωτερικοί απαγωγοί σωλήνες, οι οποίοι θα φθάνουν πάνω από την στέγη του κτιρίου, στο οποίο στεγάζεται το κατάστημα ή εργαστήριο, και σε ύψος 0,50 μ. ψηλότερα από αυτήν ή, αν υπάρχει ψηλότερο γειτονικό κτίριο, από τη στέγη του γειτονικού τούτου κτιρίου, ώστε να μην ενοχλούνται οι περίοικοι γενικά. 3. Στα καταστήματα ή εργαστήρια, στα οποία χρησιμοποιούνται ηλεκτρικές εστίες ή ηλεκτρικοί κλίβανοι ή ως καύσιμη ύλη χρησιμοποιείται υγραέριο ή φωταέριο, αντί του ανωτέρω απαγωγικού συστήματος μπορεί να επιτραπεί η εγκατάσταση ειδικού συστήματος φίλτρων, κατάλληλου για την πλήρη εξουδετέρωση των αερίων, οσμών κλπ., το οποίο θα συντηρείται ανελλιπώς, για να εξασφαλίζεται η κανονική λειτουργεία του και το επιθυμητό αποτέλεσμα αυτής. Για την εξακρίβωση του βαθμού αποδόσεως και γενικά της καταλληλότητας του ανωτέρου συστήματος φίλτρων, η Υγειονομική Υπηρεσία ζητεί από τον ενδιαφερόμενο να της προσκομίσει σχετική δήλωση ΝΔ 105/69 του εγκαταστάτη τεχνικού ή/και να ζητήσει τον έλεγχο τούτου από την αρμόδια Μηχανολογική Υπηρεσία. 4. Εξαιρούνται από την υποχρέωση να διαθέτουν το ανωτέρω απαγωγικό σύστημα ή το σύστημα φίλτρων εξουδετερώσεως των αερίων, οσμών κλπ. ορισμένα καταστήματα, εφόσον τούτο αναφέρεται ρητώς στα οικεία άρθρα της παρούσας ή σε άλλη Υγειονομική Διάταξη.

Ημ/νία: 23.09.1983
Ημ/νία Ισχύος: 23.09.1983
Λήμματα: Υγειονομικός έλεγχος ,Καταστήματα ,Εργαστήρια ,Τρόφιμα ,Ποτά ,Αέρια ,Καπνός ,Απαγωγή

1. Σε κάθε κατάστημα ή εργαστήριο τροφίμων ή ποτών θα υπάρχει ανάλογος αριθμός αποχωρητηρίων για την εξυπηρέτηση του προσωπικού και των πελατών του. 2. Από την υποχρέωση να διαθέτουν αποχωρητήρια απαλλάσσονται: α. Τα κυλικεία και μπάρ, που λειτουργούν σε μέγαρα και εξυπηρετούν το προσωπικό των γραφείων και καταστημάτων, που στεγάζονται σ’ αυτά, εφόσον δεν διαθέτουν τραπέζια και καθίσματα για την παραμονή πελατών και υπάρχουν δανατότητες εξυπηρετήσεως του προσωπικού τους σε αποχωρητήριο του μεγάρου. β. Τα περίπτερα, αναψυκτήρια, τα οποία δεν διαθέτουν καθίσματα και εξυπηρετούν μόνο διερχόμενους ή όρθιους πελάτες. γ. Τα καταστήματα των Δημοτικών ή Κοινοτικών Αγορών ή παρόμοιων συγκροτημάτων, το προσωπικό και οι πελάτες των οποίων θα εξυπηρετούνται στα κοινόχρηστα αποχωρητήρια, που έχει υποχρέωση να κατασκευάσει ο φορέας, που νέμεται το συγκρότημα των καταστημάτων τούτων. δ. Τα εξυπηρετούντα μόνο διερχόμενους ή όριους πελάτες καταστήματα και τα εργαστήρια τροφίμων ή ποτών, αν στεγάζονται σε χώρους μεγάρου και εφόσον απασχολούνται σ’ αυτά μέχρι τία, το πολύ, άτομα και υπάρχουν δυνατότητες εξυπηρετήσεως του προσωπικού τους σε αποχωρητήρια του μεγάρου. ε. Τα καταστήματα αρκετά περιορισμένης εκτάσεως, μέχρι 15 τ.μ., με την προϋπόθεση ότι το προσωπικό τους θα είναι δυνατό να εξυπηρετείται σε υπάρχον εντός του ίδιου κτιρίου ή σε μικρή απόσταση από αυτό αποχωρητήριο, κοινόχρηστο ή ιδιωτικό, για το οποίο ο καταστηματάρχης έχει δικαίωμα χρήσεως. Η παράγραφος αυτή δεν έχει εφαρμογή στα καταστήματα, για τα οποία ειδικές διατάξεις της παρούσας ή άλλης Υγειονομικής Διατάξεως αναφέρουν ρητώς ότι είναι απαραίτητη η ύπαρξη αποχωρητηρίων σ’ αυτά. 3. Ο απαραίτητος αριθμός αποχωρητηρίων καθορίζεται αναλόγως του αριθμού των καθισμένων πελατών, που είναι δυνατό να εξυπηρετηθούν στο κατάστημα, ή των απασχολουμένων στο κατάστημα ή στο εργαστήριο ατόμων, ως ακολούθως: α. Για τα καταστήματα, που εξυπηρετούν καθισμένους πελάτες και των δύο φύλων: Αριθμός εξυπηρετουμένων ατόμων Απαραίτητος αριθμός αποχωρητηρίων Μέχρι 40 1 αποχωρητήριο (ανδρών και γυναικών) Από 41 μέχρι 120 2 αποχωρητήρια (1 ανδρ. και 1 γυναικ.) Από 121 " 250 4 " (2 " " 2 " ) Από 251 " 500 6 " (3 " " 3 " ) Από 501 και πάνω για κάθε επί πλέον 500/άδα, ή μέρος αυτής, ατόμων δύο αποχωρητήρια επί πλέον των απαιτουμένων για τα 500 άτομα. Ως μέρος της 500/άδας ατόμων θα θεωρείται ο αριθμός ατόμων μεταξύ 100 και 500. Αν τα αποχωρητήρια ανδρών υπερβαίνουν τα δύο, η Υγειονομική Υπηρεσία μπορεί, κατά την κρίση της, να επιτρέψει την αντικατάσταση κατά το ένα τρίτο αυτών με ουρητήρια υγιεινού τύπου. β) Για τα καταστήματα που εξυπηρετούν καθισμένους πελάτες ενός μόνο φύλου: Αριθμός εξυπηρετουμένων ατόμων. Απαραίτητος αριθμός αποχωρητηρίων. Μέχρι 40 1 αποχωρητήριο Από 41 μέχρι 120 2 αποχωρητήρια Από 121 " 200 3 " Από 201 " 300 4 " Από 301 και πάνω για κάθε επί πλέον 200/άδα, ή μέρος αυτής, ατόμων ένα αποχωρητήριο επί πλέον των απαιτουμένων για τα 300 άτομα. Ως μέρος της 200/άδας ατόμων θα θεωρείται ο αριθμός ατόμων μεταξύ 50 και 200. Αν τα αποχωρητήρια ανδρών υπερβαίνουν τα δύο η Υγειονομική Υπηρεσία μπορεί, κατά την κρίση της, να επιτρέψει την αντικατάσταση κατά το ένα τρίτο αυτών με ουρητήρια υγιεινού τύπου. γ. Για καταστήματα και εργαστήρια; τροφίμων ή ποτών, αναλόγως του αριθμού των απασχολουμένων κατά βάρδια ατόμων: Αριθμός απασχολουμένων ατόμων. Απαραίτητος αριθμός αποχωρητηρίων. Μέχρι 15 1 αποχωρητήριο Από 16 μέχρι 40 2 " Από 41 " 70 3 " Από 71 " 100 4 " Από 101 και πάνω για κάθε μια επί πλέον 50/άδα, ή μέρος αυτής, απασχολουμένων ατόμων ένα αποχωρητήριο επί πλέον των απαιτουμένων για τα 100 άτομα. Ως μέρος της 50/άδας ατόμων θα θεωρείται ο αριθμός ατόμων μεταξύ 10 και 50. Η κατά φύλο κατανομή του ανωτέρω αριθμού αποχωρητηρίων θα γίνεται ανάλογα με τον αριθμό των συνήθως απασχολουμένων στο κατάστημα ή στο εργαστήριο ανδρών και γυναικών. Αν τα αποχωρητήρια αδρών υπερβαίνουν τα δύο, η Υγειονομική Υπηρεσία μπορεί, κατά την κρίση της, να επιτρέψει την αντικατάσταση κατά το ένα τρίτο αυτών με ουρητήρια υγιεινού τύπου. Στα καταστήματα, που εξυπηρετούν καθισμένους πελάτες, δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη αποχωρητηρίων προσωπικού, αν απασχολούνται σ’ αυτά λιγότερα από 5 (πέντε) άτομα. Σε τέτοιες περιπτώσεις το προσωπικό θα χρησιμοποιεί τα αποχωρητήρια των πελατών. δ. Στα καταστήματα, που βρίσκονται σε συγκοινωνιακούς κόμβους και προσφέρουν φαγητά, γλυκίσματα, αναψυκτικά κλπ. (εστιατόρια, ψητοπωλεία, ζαχαροπλαστεία, αναψυκτήρια κ.τ.όμ.) σε περαστικούς ταξιδιώτες, λόγω δε της θέσεως στην οποία βρίσκονται παρουσιάζουν μεγάλη κίνηση, πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερα αποχωρητήρια, από δύο για κάθε φύλο. Ο αριθμός αυτός μπορεί να αυξηθεί κατά περίπτωση και κατά την κρίση της αρμόδιας Υγειονομικής Υπηρεσίας, αναλόγως των τοπικών συνθηκών. 4. Τα αποχωρητήρια των καταστημάτων και εργαστηρίων τροφίμων ή ποτών θα βρίσκονται μέσα στον χώρο του καταστήματος ή του εργαστηρίου ή σε συνέχεια με αυτόν. Μεταξύ των αποχωρητηρίων και του χώρου, στον οποίο βρίσκονται, θα παρεμβάλονται ιδιαίτεροι προθάλαμοι, πλην των περιπτώσεων ορισμένων καταστημάτων, για τα οποία οι ειδικές διατάξεις της παρούσας ή άλλης Υγειονομικής Διατάξεως παρέχουν τη δυνατότητα εξαιρέσεως τους από την απαίτηση αυτή. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, αν δεν είναι δυνατή η κατασκευή τους μέσα στον χώρο του καταστήματος ή του εργαστηρίου ή σε συνέχεια με αυτόν, τα αποχωρητήρια επιτρέπεται να κατασκευάζονται και έξω από τον ανωτέρω χώρο, σε κατάλληλη θέση, η οποία θα βρίσκεται πλησιέστερα προς το κατάστημα ή το εργαστήριο από κάθε άλλο χώρο κυρίας χρήσεως (κατάστημα, κατοικία κλπ.) ξένης προς την επιχείρηση ιδιοκτησίας. Σε τέτοιες περιπτώσεις θα παίρνονται τα απαραίτητα μέτρα για την εξασφάλιση της άνετης προσπελάσεως των πελατών και του προσωπικού προς τα αποχωρητήρια. Ειδικότερα, προκειμένου για καταστήματα προσφοράς φαγητών, γλυκισμάτων, ποτών κλπ. σε καθισμένους πελάτες, πλην εκείνων που λειτουργούν μόνον κατά την θερινή περίοδο, αν τα αποχωρητήρια βρίσκονται έξω από το κτίριο, στο οποίο στεγάζεται το κατάστημα, ο χώρος προσπελάσεως των πελατών προς τα αποχωρητήρια θα είναι καλυμμένος κατά τρόπο που να μην επηρεάζεται από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Στα καταστήματα, στα οποία παρασκευάζονται και προσφέρονται σε καθισμένους πελάτες φαγητά ή γλυκίσματα ή άλλα παρασκευάσματα, τα αποχωρητήρια θα βρίσκονται μακρυά από τους χώρους των παρασκευαστηρίων και πλύσεως σκευών και σε τέτοια θέση, ώστε να αποκλείεται η διέλευση των πελατών από τους χώρους αυτούς. 5. Τα αποχωρητήρια και οι προθάλαμοι τους θα είναι μόνιμης κατασκευής (με τοίχους από τούβλα, πέτρες ή άλλα παρόμοια υλικά). Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, για τον διαχωρισμό των αποχωρητηρίων ή για την κατασκευή των προθαλάμων τους, μπορεί να επιτραπεί, κατά την κρίση της αρμόδιας Υγειονομικής Υπηρεσίας, η χρήση και άλλων κατασκευών από στέρεα και ανθεκτικά στην υγρασία υλικά, τα οποία παρέχουν τη δυνατότητα εξασφαλίσεως λείων και αδιαπότιστων εσωτερικών επιφανειών, όπως λ.χ. είναι οι κατασκευές από μεταλλικά πλαίσια (αλουμίνιο ή άλλο παρεμφερές μέταλλο), στα διάκενα των οποίων τοποθετούνται πλάκες πλαστικής ύλης (ΦΑΙΚΟΠΛΑΣΤ ή άλλο παρεμφερές υλικό) πάχους 8-10 χλστμ., χωρίς ιδιαίτρη επένδυση αν οι επιφάνειες είναι λείες, ή πλάκες αμιαντοτσιμέντου (ΕΛΛΕΝΙΤ κ.τ.όμ.) πάχους 10 χλστμ. τουλάχιστον επενδυμένες σε όλη την έκταση τους με πλακίδια εφυαλωμένης πορσελάνης. Αν χρησιμοποιηθούν πλάκες αμιαντοτσιμέντου, οι εξωτερικές επιφάνειες τούτων θα καλύπτονται κατάλληλα, σε συνδυασμό με τις επιφάνειες των άλλων τοίχων του χώρου του καταστήματος ή του εργαστηρίου, ώστε να είναι λείες και αδιαπότιστες (π.χ. σπατουλάρισμα και χρωματισμός, κάλυψη με αδιάβροχη ταπετσαρία κλπ.). Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση για την κατασκευεή ή άλλων παρόμοιων κατασκευών από μη ανθεκτικά στην υγρασία υλικά. Τα προοριζόμενα για κάθε φύλο αποχωρητήρια και οι προθάλαμοι τους πρέπει να αποτελούν ιδιαίτερους χώρους, απομονωμένους μεταξύ τους με τοίχο ή άλλες κατάλληλες, σαν τις περιγραφόμενες ανωτέρω, κατασκευές και με ιδιαίτερες εισόδους. Σε μικρά καταστήματα, δυναμικότητας μέχρι 100 καθισμάτων, η Υγειονομική Υπηρεσία μπορεί, εφόσον θα διαπιστώσει ότι είναι ανέφικτος ο διαχωρισμός του, να επιτρέψει την ύπαρξη ενιαίου για τα αποχωρητήρια των δύο φύλων προθαλάμου, ο οποίος θα έχει εμβαδόν τουλάχιστον ίσο με το άθροισμα των εμβαδών των αντίστοιχων αποχωρητηρίων. Ενιαίος μπορεί να είναι και ο προθάλαμος συγκροτήματος αποχωρητηρίων, προοριζόμενων για την εξυπηρέτηση ατόμων του ίδιου φύλου. Οι εσωτερικές διαστάσεις κάθε αποχωρητηρίου, καθώς και του προθαλάμβου του, θα είναι 1 μ. επί 1,20 μ. τουλάχιστον, το εμβαδόν δηλαδή αποχωρητηρίου και προθαλάμου δεν θα είναι μικρότερο από 2,50 τ.μ., ήτοι 1 μ. πλάτος επί 2,50 μ.μήκος (1,20 μ.μήκος αποχωρητηρίου συν 0,10 μ. πάχος του μεσότοιχου συν 1,20 μ.μήκος προθαλάμου). Το ελεύθερο ύψος της οροφής των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους δεν θα είναι μικρότερο από 2,10 μ. Οι εσωτερικές επιφάνειες των τοίχων των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους θα είναι ομαλές, χωρίς προεξοχές ή εσοχές, και μέχρι ύψος 1,80 μ. λείες και αδιαπότιστες, καλυμμένες με πλακίδια εφυαλωμένης πορσελάνης ή με στιλβωμένο μάρμαρο, ώστε να πλύνονται εύκολα. Η επένδυση των ανωτέρω επιφανειών με άλλα υλικά, όπως φορμάϊκα, λεπτά φύλλα πλαστικό κλπ.) απαγορεύονται. Οι επιφάνειες των τοίχων πάνω από το 1,80 μ. ύψος θα υδροχρωματίζονται. Η οροφή των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους θα είναι κατασκευασμένη κατά κανόνα από πλάκα μπετόν, κατάλληα σοβατισμένη, ώστε να είναι λεία, και υδροχρωματισμένη. Επιτρέπεται η χρήση ψευδοροφής από ξύλο, όχι όμως από χάρτμπορ ή άλλα ευαίσθητα στην υγρασία υλικά. Η επιφάνεια της ξύλινης ψευδοροφής θα ελαιοχρωματίζεται. Τα δάπεδα των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους θα είναι από αδιαπότιστο, μη εύθριπτο και λείο υλικό (μωσαϊκό, πλάκες μαρμάρου κ.τ.όμ.) με ομαλές επιφάνειες και θα έχουν κλίση προς φρεάτιο αποχετεύσεως, καλυμμένο με σχάρα, για την τέλεια αποστράγγιση των νερών πλύσεως. Οι γωνίες που σχηματίζονται από το δάπεδο και τους τοίχους θα είναι κατά προτίμηση κοίλες για να πλύνονται εύκολα. Επίστρωση των δαπέδων των ανωτέρω χώρων με φύλλα πλαστικής ύλης ή με μουσαμά απαγορεύεται. Οι θύρες των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους θα είναι ελαιοχρωματισμένες ή στιλβωμένες, θα ανοίχουν προς τα μέσα και θα κλείνουν αυτόματα με ειδικό μηχανισμό. Γενικά, όλοι οι χώροι των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους θα φωτίζονται και αερίσονται επαρκώς, είτε φυσικώς, είτε τεχνητώς. Για τον τεχνητό αερισμό θα τοποθετείται υποχρεωτικά κατάλληλη εγκατάσταση αερισμού (απαγωγός σωλήνας επαρκούς διαμέτρου με εξαεριστήρα). Τα παράθυρα θα καλύπτονται μόνιμα με σιρματόπλεγμα Νο16 για να εμποδίζεται η είσοδος των βλαβερών εντόμων. Η αποχέτευση των λυμάτων θα γίνεται με κλειστούς αγωγούς, είτε σε υπόνομο, είτε, αν δεν υπάρχει δίκτυο υπονόμων, σε ιδιωτικό υγιεινό αποχετευτικό σύστημα, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες Υγειονομικές Διατάξεις για τη διάθεση των λυμάτων, όπως είναι η σηπτική δεξαμενή με απορροφητικό βόθρο, η στεγανή δεξαμενή κ.τ.όμ. Οι λεκάνες των αποχωρητηρίων και ουρητηρίων, καθώς και οι νιπτήρες, θα είναι κατασκευασμένες από ανθεκτικό και τελείως αδιαπότιστο υλικό και θα έχουν λείες και ομαλές επιφάνειες (εφυαλωμένη πορσελάνη). Η χρήση λεκανών και νιπτήρων από τσιμέντο ή μωσαϊκό ή εφυαλωμένο πηλό απαγορεύεται. Επιβάλλεται γενικά η χρησιμοποίηση λεκανών αποχωρητηρίων ψηλού τύπου (ευρωπαϊκού). Οι λεκάνες θα απομονώνονται με υδραυλικούς σίφωνες, οι οποίοι θα αερίζονται κατάλληλα για την αποφυγή συφωνισμού και διαφυγής αερίων. Επί των λεκανών θα υπάρχει, μόνιμα τοποθετημένο, ειδικό έδρανο και κάλυμμα. Η λεκάνη θα συνδέεται με ειδικό υδραυλικό σύστημα καθαρισμού, με το οποίο θα εξασφαλίζεται η έκπλυση της με πίεση. Πρέπει να αποκλείεται η τοποθέτηση για τον ανωτέρω σκοπό απλής υδραυλικής εγκαταστάσεως με κρουνό. Στον χώρο του αποχωρητηρίου θα υπάρχει πάντοτε χαρτί καθαριότητας, τοποθετημένο σε ειδική θήκη. Το μεταχειρισμένο χαρτί θα απορρίπτεται απευθείας στη λεκάνη και όχι στο δάπεδο ή σε οποιοδήποτε δοχείο. Εξαιρετικά, στα αποχωρητηρία γυναικών συνιστάται η ύπαρξη κατάλληλων μεταλλικών δοχείων με κάλυμμα, που θα ανοίγει με ειδικό ποδοκίνητο μηχανισμό (πεντάλι), στο οποίο θα απορρίπτονται άλλα, πλην των ακάθαρτων χαρτιών, ακάθαρτα είδη, όπως είναι οι σερβιέτες υγείας, τα οποία δεν πρέπει να απορρίπτονται στη λεκάνη για να μην προκαλούνται αποφράξεις του αποχετευτικού συστήματος. Σε κάθε αποχωρητηρίο θα υπάρχει και μια κρεμάστρα ρούχων. Στον προθάλαμο του αποχωρητηρίου θα βρίσκεται ο νιπτήρας για το πλύσιμο των χεριών και πλησίον τούτου θήκη με σαπούνι (πλακίδια ή υγρό ή σκόνη), καθώς και πετσετοθήκη με χειροπετσέτες μιας χρήσεως (χάρτινες ή υφασμάτινες ατομικές, που θα πλένονται ύστερα από κάθε χρήση τους, ή υφασμάτινη χειροπετσέτα τοποθετημένη σε κυλίνδρους ειδικής συσκευής κατά τρόπο, που να εξασφαλίζεται σε κάθε πελάτη καθαρό τμήμα αυτής) ή συσευή στεγνώσεως των χεριών με ζεστό αέρα (αερόθερμο). Στον νιπτήρα θα υπάρχει εγκατάσταση συνεχούς παροχής νερού. Στο αποχευτικό σύστημα, μεταξύ του νιπτήρα και του αγωγού απομακρύνσεως των ακάθαρτων νερών θα παρεμβάλεται υδραυλικός σίφωνας. 6. Οι χώροι των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους πρέπει να διατηρούνται σε καλή κατάσταση και καθαροί, απαλλαγμένοι από κάθε είδους ακαθαρσίες, μύγες και άλλα βλαβερά έντομα και από δυσοσμίες. Ιδιαίτερα, θα καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για τη διατήρηση των λεκανών των αποχωρητηρίων και ουρητηρίων σε αρίστη κατάσταση και καθαρών. Ο καθαρισμός των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους θα γίνεται με κάθε πρόσφορο απορρυπαντικό μέσο με την ευθύνη του καταστηματάρχη ή του νόμιμου εκπροσώπου του. Απαγορεύεται να ασχολούνται με τον καθαρισμό των αποχωρητηρίων οι χειριστές τροφίμων ή ποτών και οι σερβιτόροι, καθώς και οι βοηθοί τούτων. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, στα μικρής κινήσεως καταστήματα και εργαστήρια τροφίμων ή/και ποτών, είναι δυνατό να επιτραπεί ο καθαρισμός των αποχωρητηρίων από τον ίδιο τον καταστηματάρχη ή από άτομο της οικογένειάς του, έστω και αν είναι χειριστής τροφίμων ή ποτών, με την προϋπόθεση ότι κατά την εκτέλεση της εργασίας αυτής θα χρησιμοποιούνται ειδικά για τον σκοπό αυτόν προοριζόμενη ενδυμασία (φόρμα ή μακρυά μπλούζα) και ελαστικά γάντια, που θα διατηρούνται καθαρά σε ιδιαίτερο ερμάρι μακρυά από τρόφιμα. Ο καθορισμός των κοινόχρηστων αποχωρητηρίων των Δημοτικών ή Κοινοτικών Αγορών ή των μεγάρων, στα οποία εξυπηρετείται το προσωπικό των στεγαζόμενων σ’ αυτά καταστημάτων, εργαστηρίων, γραφείων κλπ., καθώς και των καταστημάτων, που βρίσκονται σε συγκοινωνιακούς κόμβους και προσφέρουν φαγητά, γλυκίσματα, ποτά κλπ. σε περαστικούς ταξιδιώτες, θα γίνεται από υπάλληλο, που θα ορίζουν οι καταστηματάρχες ή ο φορέας, που νέμεται το συγκρότημα των καταστημάτων. Ο υπεύθυνος για τον καθορισμό των αποχωρητηρίων είναι δυνατό να αμείβεται από τις εξυπηρετούμενες επιχειρήσεις ή από τα άτομα, που κάνουν χρήση των αποχωρητηρίων αυτών και τα οποία θα καταβάλουν το καθορισμένο για κάθε χρήση αντίτιμο. Στα εργαστήρια τροφίμων ή ποτών και στα καταστήματα προσφορές φαγητών, γλυκισμάτων, ποτών κλπ. σε καθισμένους πελάτες οι λεκάνες των αποχωρητηρίων και ουρητηρίων θα απολυμαίνονται καθημερινά με διάλυμα εγκεκριμένου αντισηπτικού, σύμφωνα με τις οδηγίες της αρμόδιας Υγειονομικής Υπηρεσίας.

Ημ/νία: 23.09.1983
Ημ/νία Ισχύος: 23.09.1983
Λήμματα: Υγειονομικός έλεγχος ,Κατάστημα ,Εργαστήριο ,Τρόφιμα ,Ποτά ,Αποχωρητήρια